Rekuperacja – co się pod tym pojęciem kryje?

Rekuperacja to określenie dla nawiewno-wywiewnej wentylacji mechanicznej z rekuperatorem. Podstawowym zadaniem rekuperacji jest wymuszony proces wymiany powietrza w pomieszczeniach, czyli przede wszystkim wentylacja, w który dodatkowo wprzęgnięto odzysk ciepła. Nawiewanie/wywiewanie powietrza przebiega równocześnie i pozostaje pod pełną kontrolą użytkownika. Za wymianę ciepła odpowiada rekuperator – serce i rozum sytemu rekuperacji. Rekuperator wyposażony jest w dwa wentylatory – jeden tłoczy powietrze z zewnątrz do pomieszczeń – drugi odpowiedzialny jest za wyciąganie powietrza z pomieszczeń i wyrzuca je na zewnątrz budynku. W trakcie wymiany powietrza przepływa ono przez wymiennik ciepła znajdujący się w centrali wentylacyjnej. Budowa wymiennika ciepła przypomina skrzynkę poprzeplataną bardzo cienkimi kanalikami, którymi przepływa powietrze. Kanaliki, w zależności od rodzaju wymiennika, ułożone są względem siebie równolegle lub krzyżowo (prostopadle) lub równolegle i krzyżowo. Ten ostatni układ charakteryzuje wymiennik przeciwprądowy. Przepływające przez wymiennik strumienie powietrza ciepłego i zimnego są od siebie odizolowane, inaczej mówiąc świeże powietrze nie miesza się z wywiewanym „zużytym”. Wymiennik skonstruowany jest w taki sposób, by kanalik przeznaczony dla strumienia powietrza zimnego sąsiadował bezpośrednio z kanalikiem dla strumienia powietrza ciepłego. Dzięki takiej budowie wymiennika dochodzi do „przekazania” temperatury (odzysku ciepła) przez cienkie ścianki płyt tworzących kanaliki. W zależności od sprawności systemu rekuperacji, w tym przede wszystkim rekuperatora, możemy zaoszczędzić co najmniej 40% kosztów ogrzewania.

Rys. Schemat działania systemu rekuperacji

Jak pracuje rekuperacja?

Rozkład punktów nawiewnych i wywiewnych jest ściśle ustalony. Świeże powietrze płynie ze strefy „czystej” do „brudnej” – nigdy odwrotnie. Brudna strefa to taka, w której powietrze najbardziej traci na jakości (WC, łazienka, kuchnia itp.). Zasadę tą określają także przepisy prawne. Czysta strefa to pokoje i sypialnie oraz gabinety, jadalnie. Ważna jest także lokalizacja anemostatu względem drzwi danego pomieszczenia. Powinno się zapewnić jak najbardziej efektywną wymianę powietrza oddalając od siebie punkty nawiewne i wywiewne, po to, by powietrze przebyło możliwie najdłuższą drogę pomiędzy nimi. Istotne jest także umiejscowienie anemostatu względem okien.

Z czego zbudowany jest system rekuperacji?:

• rekuperatora,  
• podstawowego sterowania,
• systemu dystrybucji powietrza (instalacji),
• tłumików hałasu
• anemostatów
• czerpni i wyrzutni

oraz opcjonalnie:

• modułu chłodzącego: kanałowego lub zintegrowanego z urządzeniem,
• gruntowego wymiennika ciepła,
• jonizatora powietrza,
• sterowania poprzez sieć internetową, centralę systemu domu inteligentnego, czy aplikacji w urządzeniach multimedialnych,
• nagrzewnicy zewnętrznej,
• czujników jakości powietrza,
• i wielu innych elementów.

Dziś projektujemy i budujemy bardzo szczelne i ciepłe domy, dlatego rekuperacja stała się obowiązkową instalacją wentylacyjną. Z tej drogi nie ma już odwrotu, ponieważ wentylacja grawitacyjna w szczelnych domach nie zadziała, a jeśli nawet to bezpowrotnie pozbywać nas będzie wytworzonego ciepła. Pozostając przy wentylacji grawitacyjnej postępujemy wbrew głównej idei konstrukcyjnej domu – chyba, że budujemy dom nie martwiąc się o koszty ogrzewania. Niemniej jednak nie możemy zapominać o pozostałych aspektach sprawnej wentylacji. Sprawna wentylacja to zdrowie, komfort oraz bezpieczeństwo domowników, a usuwany nadmiar wilgoci to ochrona budynku dla której wilgoć stanowi bardzo duże zagrożenie. Rozważając decyzję o wyborze rozwiązania wentylacyjnego należy odpowiedzieć na pytanie: czy wentylacja ma być efektywna, zapewniającą zdrowie i komfort oraz energooszczędna, a tylko te wszystkie cechy łączy w sobie jedynie system rekuperacji.